KANLIDİVANE’DE BİR KRALİÇE “ABA”

Mersin’de bulunan Kanlıdivane Ören Yeri’ni Mersinliler mutlaka duymuştur. Burada M.Ö 3. yüzyıl dolaylarında hüküm sürmüş olan Olba Krallığı ve bu krallıkta geçen bir hikâyeden bahsetmek istiyorum.

Günümüz kayıtlarına göre 60 metre derinliğinde bulunan ve bir obruk kenarına kurulan Olba Krallığı’nın, kent içerisindeki yapıları Erken Bizans Dönemi’nden itibaren Bizans İmparatorluğu Dönemi’ne kadar olan zaman dilimini içerisinde barındırıyor. Krallık içerisinde denize açılan bir limanı bulunan bu kent, dönemin Bizans İmparatoru II. Teodosyus tarafından önemli bir Hristiyanlık merkezine dönüştürülmüştür. Kaynaklara göre Erken Hristiyanlık Dönemi yazılı belgelerinde piskoposluk merkezi olarak kayıtlara geçen Olba Krallığı, Hristiyanlar için o dönemlerde önemli bir merkez haline gelmiştir. Olba Antik Kenti’ne gittiğinizde, su kemeri, tiyatro, tapınak, katedral ve manastır gibi birçok yapıyla karşılaşabilmeniz mümkün.

İlk zamanlar Zenofanes’in kızı Aba olarak Olba Krallığı’na gelen ve burada hanedanlığa evlilik yoluyla girerek kısa sürede Kraliçe Aba olarak tanınan, korsanların lideri Zenofanes’in kızı Aba’nın hikâyesine değineceğim.

Kaynaklara göre günümüze kadar ulaşabilen bilgiler doğrultusunda Aba’nın babası Zenofanes, rahipler soyundan gelmesine rağmen, Roma’ya karşı muhalefet ettiği dönemin korsanlarına katılarak liderlik konumuna yükselmiştir. Romalı komutan Pompei tarafından öldürülen Zenofanes’i Olba Başrahibi yakalatmış ve Zenofanes’in ölümünden sonra Aba’yı tapınakta büyütmeye karar vermiştir.  Tapınakta büyüyen Aba’ya yıllar geçtikten sonra aşık olan Olba Kralı Teukros onunla evlenmeye karar vermiş, Aba artık “Kraliçe Aba” olmuştur. Aba’nın ve babasınınkorsanlık geçmişini bilmeyen Olba Kralı Teukros M.Ö 43-39 yılları arasında tahtında devlet işlerini yönetmiş, Kraliçe Aba ise bu süreçte Olba’yı Roma İmparatorluğuna “vasal devlet” yöntemiyle vergiye bağlamıştır. Bu süreçten rahatsızlık duyan başrahip yine sahneye çıkmış ve çeşitli yollarla kurduğu oyunlar üzerinden Roma İmparatorluğu’na ödenen vergilerin aksatılmasını sağlamıştır. Bunun üzerine Roma İmparatorluğu tarafından Olba Krallığı’na teftişe gelen Antonius ve Cleopatra’ya bir suikast girişimi yapılmak istenmiştir. Bu suikastı Olba Başrahibi, Roma İmparatorluğu’na bağlı komutan Pompei’ye yaptırmak istemiş ve bu konuda komutanı ikna etmiştir. Kraliçe Aba’nın tüm olanlardan haberdar olmasıyla suikast engellenmiş ve Roma Komutanı Pompei tutuklanmıştır. Kraliçe Aba için babasının intikamı nüksetmiştir ancak Komutan Pompei bir şekilde tutuklandığı yerden kaçmayı başarmış ve Kraliçe Aba’yı öldürmek isteyerek bu doğrultuda saldırı girişiminde bulunmuştur. Kral Teukros buna engel olarak kendini Aba’nın önüne atmış ve Kraliçe Aba için canını feda etmiştir. Kral’ın ölümünden sonra Aba, kendini çocuklara ve Olba Krallığı’na adamış ve kısa süre sonra yaşadığı hayat bir iktidar savaşına dönüşmüştür. İntikam, ölüm ve gerginlikle dolu geçen bu süreç sonucunda Kraliçe Aba daha fazla direnememiş ve öldürülmüştür. Olba Krallığı kaynaklara göre Kraliçe Aba’nın soyu tarafından MS. 20 yıllarına kadar devam etmiştir. Kral Teutros ve Kraliçe Aba’nın dolaylı yollardan gelişen aşk hikâyesi ve entrikalar silsilesi bu şekilde son bulmuştur.

Kral Teukros ve Kraliçe Aba’nın izlerini bıraktığı Mersin’in Kanlıdivane Örenyeri, tarihi ve kültürel anlamda Mersin’e önemli bir tarih kenti niteliği kazandırmaktadır. Kanlıdivane Örenyeri’ne yolunuzun düşmesini ve bizlere eski kalıntılarıyla seslenen Olba Krallığı’nın ve Kraliçe Aba’nın ruhunu hissederek duyumsamaya çalışmanızı öneririm.