İMBRİOGİON ANIT MEZARLARI

Dağlık Kilikia’nın doğusuna yapacağınız bir yolculukta, hiç beklemediğiniz anda karşınıza bir ören yeri ya da Torosların makilikleri arasında bir anıt mezarla karşılaşma olasılığınız çok yüksektir. Bu eserlerin yoğunluğu genellikle Silifke ve Erdemli’nin kuzey kesimlerinde yer alır. Silifke’den Uzuncaburç’a giderken ilçeden henüz altı yedi kilometre uzaklaşmışken, antik anıt mezarlara ev sahipliği yapan Demircili köyü, tarihi dokunun ve yerleşimin iç içe geçtiği tam da bu tarz bir yerleşim yeridir.

Antik dönemde İmbriogion diye adlandırılan Demircili köyünde, çok sayıda mozole türü anıt mezar,  zamanın tanıklığını sürdürmektedir. Roma İmparatorluğu döneminde M.S. 2. ve 3. yüzyıllarda yapılan bu tapınak mezarların en güzel örnekleri, İmbriogion’da yer alır. Demircili’nin girişinde yolun hemen sağında, dikdörtgen planlı anıt mezar, çatı kısmındaki tahribat sayılmazsa günümüze kadar oldukça sağlam ulaşmıştır. Mezarın üçgen alınlığının ortasında, mezar sahibine ait olduğu düşünülen, ayrıntıları kaybolmuş bir büst da mevcuttur. Böyle güzel bir eserin umarım en kısa zamanda tavanda oluşan tahribatları giderilir ve eser koruma altına alınır.

Yaklaşık 1700 yıldır ayakta olan anıt mezarların, Antik İmbriogion şehrinin önde gelen ailelerine ait olduğu düşünülüyor. Köyün girişindeki mezarın dışında, köyün içerisinde yolun iki yüz metre kadar iç kısmında, birbirine paralel iki tane anıt mezar görülmektedir. Doğudaki iki katlı mezar her yönden ilgi çekicidir. Alt katın sütunlarının İon düzeninde, ikinci katın sütunları ise Korinth düzeninde yapılmıştır. Anıt mezarın mimarisi ve süslemelerindeki özen, dönemin sanat zevkini gözler önüne sermekte. Mezarın ikinci katındaki mezar odasında, varlığını hala koruyan lahdin üzerinde yer alan kitabeden ve kapağındaki aslan heykellerinden,  mezarın itibarlı bir aileye ait olduğunu söylemek mümkündür. Mezarın alınlık kısmında, başları gövdeden kopmuş iki tane büst kabartması, anıt mezarda iki kişinin yattığını da kanıtlamaktadır.

Batıdaki diğer mezar, Korinth düzeninin mükemmel ayrıntılarını yansıtmaktadır. Sütun başlarındaki kabartmalar ve bezemeler Korinth düzeninin seyrine doyulmaz özelliklerini gözler önüne sermektedir. Anıt mezarın ön cephesindeki sütunların birisi tek parçadan, diğeriyse iki parçadan oluşur. Bu sütunların kaidesi ve sütun başlığı tamamen sağlam kalmıştır. Anıt mezarın çatısı maalesef büyük oranda yıkılmıştır. Her iki mezarın yan yana olan konumu, oldukça görkemli bir görüntüyü oluşturur.

Anıt mezarların bir diğeri de Uzuncaburç yolunun yüz elli metre kadar doğusunda yer alır. İki katlı olan bu anıt mezar, dörder sütunlu ön cephelere sahiptir. Mezarın alt katı İon, üst katı Korinth düzenli bir yapıdadır. Bu anıt mezarların dışında İmbriogion ören yerinde, birçok antik kalıntıyla birlikte bir kule kalıntısı da yer almaktadır.  

Dağlık Kilikia’da İbriogion’dan başka Elaiussa Sebaste, Korykos,  Olba, Uzuncaburç, Kanlıdivane ve Mezgit Kale’de sıklıkla bu tip mezarlara rastlanmaktadır. Dağlık Kilikya’daki bu mezarlar, kayalara oyulan sandık biçimli mezarlar, ana kayaya oyulan mezarlar ve anıt mezarlar gibi kaya ve taşın simgeleştiği çeşitli tipteki mezarlarıdır. Dağlık Kilikya’daki bu heybetli mezarlar adeta, ölüme karşı insanoğlunun meydan okuyuşunu ve direncini belgelemektedir.